Op Spiel 2022 was dit één van de spellen die ons als volwassene het meest heeft getriggerd: een deductiespel zoals je het nog nooit eerder zag! De doos alleen al is best indrukwekkend. Bij het bekijken zal je snel opmerken dat niet alleen de doos, maar ook een heleboel kaarten vol gaten zitten. Dat maakt allemaal deel uit van het heuse machine dat hier met speelkaarten wordt nagebootst. Ben jij ook al zo benieuwd?

In dit fascinerende deductiespel kies je één van de 7 miljoen problemen om op te lossen. Twintig daarvan staan er uitgeschreven in de spelregels, oneindig veel andere problemen kan je automatisch laten genereren via hun website. Bij het bepalen van zo’n probleem kan je niet alleen de moeilijkheidsgraad maar ook de geluksfactor bepalen, en dat zowel voor een competitieve als voor een coöperatieve (of solo-) variant! Afhankelijk van het gekozen probleem koppel je 4 tot 6 controlekaarten aan een specifieke criteriakaart. Wat je nu moet ontcijferen? Een code van drie cijfers, met de cijfers 1 t.e.m. 5. Oftewel: een getal tussen 111 en 555.

Om te beginnen kies je een willekeurige combinatie, bijvoorbeeld 333, en neem je de bijhorende ponskaarten. Alle spelers mogen nu gelijktijdig (maar maximum 3 keer) een vraag stellen aan de machine. Concreet doe je dat door de verificatiekaart achter je code te houden. Door het unieke systeem zal je dan ‘ja’ of ‘nee’ kunnen aflezen. De vragen die je kan stellen zijn uiteraard vooraf bepaald en zijn af te lezen op de criteriakaart. Zo kan je o.a. meer info krijgen over de waarde van de getallen, de verhouding even/oneven getallen, de totale som of de deelbaarheid, maar ook vb. over de manier waarop die getallen zich tegenover elkaar verhouden. Aangezien het allemaal ja/nee-vragen betreft komt die informatie maar met mondjesmaat binnen en wordt het dus cruciaal om alle informatie nauwkeurig te noteren en te verwerken. Logischerwijs wint de speler die er in slaagt om met zo weinig mogelijk vragen het correcte antwoord te ontrafelen.

Turing Machine is voor ons de koning der deductiespellen, teruggebracht naar al zijn puurheid, met alleen cijfers. Hoewel er geen elektriciteit aan te pas komt bootst dit spel behoorlijk goed de mogelijkheden van de eerste computers na. Dit spel is door zijn wiskundige aard misschien niet vanzelfsprekend voor de doorsnee bordspelfan, maar ongetwijfeld het walhalla voor iedereen die houdt van getallen, deductie en bordspellen! Wie vroeger Mastermind al leuk vond, kan nu absoluut zijn ei kwijt in Turing Machine. Bovendien is het spel zowel met meer spelers, maar zéker ook als solo-spel super leuk. De coöperatieve variant vinden we persoonlijk leuk om het spel te leren kennen, maar daarna verkiezen we de competitieve kant. Niets leuker dan een poging doen om als eerste die code te kraken! Als we één minpuntje vermelden dan is het wel het notitieblokje. Deels het nadeel van zijn eigen succes; maar dit is een veel te dun blokje voor zo’n leuk spel. Je kan het gelukkig wel eenvoudig afdrukken vanaf hun website.

Turing Machine

Scorpion Masqué, 20 min., 1-4 spelers, vanaf 14 jaar

Block and Key is een spelletje dat reeds in 2022 verscheen, toch hebben wij het pas ontdekt op Spiel 2023. We waren op zoek naar een vrij tafeltje om een spel te spelen toen ons oog viel op dit mooie spel met twee verdiepen. De jongens waren vroeger grote fans van Spinderella, en bleven aan het tafeltjes met Block and Key staan tot er ééntje vrij kwam!

Block and Key heeft niet alleen twee verdiepen, maar ook een specifieke speelzijde voor elke speler. Je zal voor alle opdrachten namelijk moeten kijken hoe het er vanuit jouw perspectief uit ziet, en zo speelt iedereen een beetje zijn eigen spel. De lay-out lijkt in eerste instantie perfect aan te sluiten bij de Jungle-achtige omgeving van het spel, maar een kritische blik leert je al snel dat alle spelregels schuilgaan in deze jungle-achtige tekeningen. Alvast een groot compliment voor de designer!

De spelregels zijn bovendien eenvoudig aan te leren: of je neemt een reeks van drie blokken op het onderste verdiep, of je plaatst één van je blokken op het bovenste verdiep. Voor dat plaatsen zijn er enkele regels die duidelijk afgebeeld worden op de doos, maar je grootste doel is uiteraard om de bouwvoorschriften van je opdrachtkaarten na te bouwen! Hoewel die spelregels heel eenvoudig klinken, is het heus niet zo eenvoudig om dit goed te spelen. Je bent grotendeels je eigen spel aan het spelen, maar de blokken die je tegenstanders in het spel brengen zijn natuurlijk ook vanuit jouw perspectief te zien. Dat kan zowel een positief als een negatief effect hebben. Bovendien moet je ook beslissen of je voor de gemakkelijke opdrachten met minder punten gaat of toch een groter risico neemt voor zo’n moeilijke opdracht.

Block and Key is een spel met prachtig materiaal. De zware (tetris-achtige) blokken zijn van een materiaal en kwaliteit die zelfs wij maar zelden zagen in gezelschapsspellen. De 3D-opstelling van de doos daarentegen is volledig uit karton gemaakt. Alles zag er op het eerste zicht wel stevig genoeg uit, maar als het heel vaak gespeeld wordt zouden we toch opteren om de opstelling zo eventjes te laten staan. Van de solovariant waren we iets minder fan. Block and Key is een abstract spel, dus als je houdt van abstracte denk- en puzzelspellen, is dit zeker iets voor jou! Hou er wel rekening mee dat de spelersinteractie beperkt is en de speelduur gevoelig kan oplopen met spelers die elke zet blijven overdenken. Puzzelen is absoluut iets dat wij heel graag doen, waardoor wij ongetwijfeld fan zijn van dit prachtige Block & Key!

Block and Key

InsideUp Games, Skellig Games, 1-4 spelers, 30 min., vanaf 8 jaar

Oneironauts was een spel waar we op slag verliefd op werden. Een super mooie blikken doos, een gedetailleerd houten schaapje en vooral prachtig geïllustreerde grote kaarten! Dat smaakt naar meer! In Oneironauts gaan we coöperatief aan de slag in een oceaan van dromen. Om te winnen zullen we elkaars keuze goed moeten interpreteren en zo 15 schaapjes tellen vooraleer onze elixir op is.

Elke ronde wordt er een kaartje met een thema open gedraaid, waarna alle spelers in het geheim één kaart kiezen die bij dat thema past. Vervolgens wordt er één kaart van de stapel aan toegevoegd en worden de kaarten in een willekeurige volgorde open op tafel gelegd. Alle spelers gokken gelijktijdig welke kaart uit de stapel komt, overleggen is uiteraard niet toegestaan. Hoe meer juiste antwoorden, hoe meer punten! Het woordkaartje wordt vervolgens op de elixir-buisjes gelegd en vormt zo een soort van rondeteller.

Oneironauts is een eenvoudige variant op Dixit, ééntje die vooral heel veel rust uitstraalt. Kobe en Matteo doopten het om tot ons ‘slaapspelletje’. Samen Oneironauts spelen is super gezellig en relaxt waardoor ze het ideaal vonden om vlak voor het slapengaan te spelen. Ook bij vrienden en familie viel Oneironauts absoluut al in de smaak! Winnen is zeker niet evident, maar ook niet onhaalbaar. Een kleine geluksfactor is zeker aanwezig maar geen pretbederver voor ons. Oneironauts is een spelletje dat hier heel erg gewaardeerd wordt en ongetwijfeld nog vaak op tafel zal komen!

Oneironauts, IGames, 2-6 spelers, 15 min., vanaf 8 jaar

Het Oostenrijkse Piatnik kwam op Spiel 2022 met hun nieuwste “80 Days”. In 80 dagen maken we een avontuurlijke reis rond de wereld. We vertrekken in Londen, december 1872 en maken ons klaar voor een heus avontuur. 80 dagen zullen voorgesteld worden door 5 perioden of speelronden. Elke ronde start met een nieuwsbericht, alle avonturiers krijgen hier een som geld die ze die ronde kunnen spenderen tijdens hun acties. Als iedereen gepast heeft (meestal wanneer de spelers blut zijn) wordt alles in gereedheid gebracht voor de volgende speelronde.

Alles wat je in de wereld wilt doen kost uiteraard geld, in 80 days is dat vooral reizen en shoppen! Hoe vaker een bepaalde actie tijdens de ronde gebruikt wordt, hoe duurder die wordt. De eerste speler kan bijvoorbeeld voor 1 munt de trein nemen terwijl de volgende speler daar 2 munten voor zal moeten betalen. In de verschillende steden kan je ook revolvers, paraplus en kleding artikelen aankopen. Die kan je stockeren in je koffer en heb je nodig om tijdens je reis ook avontuurkaarten te volbrengen. Zij vormen de basis van je dagboek en leveren je bonussen en punten op! In het basisspel (het A-bord) kan je als actie ook nog gaan bedelen terwijl je op het B-bord een bepaald voordeel kiest bij het passen.

Je zal minstens 4 avonturen moeten vervolledigen vooraleer je weer welkom bent in Londen. Hoe sneller je hier geraakt, hoe meer punten je verdient! Je laatste beurten spendeer je in de Engelse hoofdstad en kan je je extra focussen op het vervullen van opdrachten. Nadat iedereen heeft gepast eindigt het spel en wint de speler met de meeste punten.

80 Days voelde voor ons aan als een spel dat al jaren bestond, een doorwinterde klassieker met ongetwijfeld een zeer groot doelpubliek. Het bekende verhaal enerzijds, het luchtige spelprincipe anderzijds. Je probeert het beschikbare budget nuttig te besteden en je acties nauwkeurig uit te dokteren. De interactie met medespelers zit vooral in het feit dat ze de kosten voor jouw acties de hoogte in jagen, waardoor je steeds op zoek blijft gaan naar manieren om het toch ‘anders’ aan te pakken dan hen. 80 Days is zeker geen strategische klepper, maar wel een familiespel dat weet te entertainen. Voorlopig is er (nog?) geen sprake over een Nederlandstalige versie, maar dit soort spellen zal het ongetwijfeld goed doen in de massamarkt. Ik zie het al helemaal voor mij tijdens een gezellige avond met familie of vrienden. Kobe was ook heel enthousiast en speelt 80 Days met véél plezier nog enkele keren mee!

80 Days, Piatnik, 2-4 spelers, 60 min., vanaf 10 jaar

Black Friday waaide de laatste jaren over vanuit de VS, maar het is de Poolse uitgever Trefl die het thema voor het eerst omzet in spelvorm. Het bord stelt een grootwarenhuis voor, je vindt er veel rekken vol allerhande koopwaren, 2 bankautomaten en – uiteraard – de kassa. Elke speler heeft zijn eigen winkelkar, een kleine 3D-versie om over het spelbord te verplaatsen en een grotere 2D-variant om je voorwerpen in op te bergen.

Tijdens je beurt mag je 2 acties naar keuze uitvoeren. Zo kan je o.a. je kar verplaatsen, maar ook koopwaren uit de rekken halen of geld afhalen. Je probeert je acties zo goed mogelijk uit te tellen in de hoop alle voorwerpen op je winkellijstje te verzamelen. Belangrijk daarbij is dat alles wat je koopt ook in je winkelkar past! Wanneer je (als actie) langs de kassa gaat betaal je alle voorwerpen in je kar en kan je de voltooide winkellijstjes openleggen. Op het einde van het spel leveren deze punten op, maar je krijgt ook telkens een kortingsbonnetje voor één specifiek koopwaar. Dat bonnetje kan je vervolgens voor een volgende winkellijst inruilen. Je gaat in Black Friday dus op zoek naar mooie combinaties: enerzijds door je locatie in de winkel strategisch te kiezen en anderzijds door je kortingsbonnen nuttig te besteden. Van zodra één speler zijn 7e winkellijstje voltooid eindigt het spel, de speler met de meeste punten wint.

De uitleg van Black Friday klonk heel eenvoudig. Tijdens het spelen viel al snel op dat er toch heel wat dingen zijn om rekening mee te houden. Naast de zoektocht naar mooie combo’s mag je ook je budget niet uit het oog verliezen. De openbare winkellijstjes kunnen door iedereen benut worden maar kunnen dus ook zomaar voor je neus worden weggesnoept. De interactie in Black Friday is beperkt, over het algemeen is iedereen met zijn eigen spel bezig. Het thema ‘shoppen’ is absoluut geslaagd als spel, zeker kinderen houden er wel van om op deze manier met geld te ‘spelen’. Kobe neemt het dan ook meteen mee naar zijn vrienden, waar het zonder twijfel ook een succes zal zijn. Black Friday is voor ons niet de topper die we steeds opnieuw zullen boven halen, maar wel een spel dat onder kinderen en gezinnen ongetwijfeld een groot publiek zal vinden.

Black Friday, Trefl, 45 min., 2-4 spelers, vanaf 10 jaar

Ook nieuw vanuit Letland: Hush ‘n Rush! Een spelletje bedoeld voor de jongste kleuters onder ons: we spelen verstoppertje en leren tellen tot drie. Het verhaal: de boze wolf waakt over het bospad. Gelukkig slaapt hij en kunnen onze dieren stiekem over het pad sluipen, maar af en toe ontwaakt hij eet hij alle zichtbare dieren op. Spannend, geraak jij aan de overkant zonder gezien te worden?

Op het bospad staan verschillende bomen en struiken, de vorm van deze elementen is zo gemaakt dat sommige dieren zich hier makkelijk kunnen achter verstoppen. De manier waarop het 3D-speelbord wordt samengesteld (en elke keer anders is) is best innovatief te noemen. Tijdens je beurt bepaalt de dobbelsteen of je 1, 2 of 3 stapjes vooruit moet doen, maar je kiest zelf wélk dier je laat vooruitgaan. De jongste kinderen denken hier amper bij na, iets oudere kleuters kijken naar de aanwezigheid van de boomstronken en proberen dan te kiezen voor een dier dat het best gebaat is met dat aantal stappen. Een leuke groeimarge in dit eenvoudige spelletje. Wanneer iemand de ogen van de wolf dobbelt gaat zijn hoed eraf: elk dier dat gezien wordt gaat terug naar start. De speler die als eerste aan de overkant geraakt wint het spel.

Logis heeft regelmatig goede en originele spelletjes voor de jongste kleuters, en dat is ook hier weer het geval. Een nadeel was wel dat het bospad niet altijd even duidelijk was voor alle kinderen, zelfs diegenen die al goed kunnen tellen zagen niet altijd goed waar ze nu juist naartoe moesten gaan.

Hush ‘n Rush, LOGIS, 10 min., 2-4 spelers, vanaf 4 jaar

Gasha was één van de spelletjes waar we op Spiel’22 naar uitkeken, met de uitgevers van Gam’in BIZ konden we ook gewoon Nederlands spreken. Hun nieuwste en kleurrijke spelletje Gasha trekt meteen de aandacht. Herinner je je nog die verslavende kauwgombakken waar je aan kan draaien om een speeltje te krijgen? Ze zagen er altijd zo verleidelijk uit. Goed nieuws: in Gasha kan je er zoveel mee spelen als je wilt, maar nu in de vorm van een kaartspel!

Tijdens je beurt kan je aan 2 automaten draaien, je hebt wel ongeveer een idee wat er zou kunnen uitkomen (cfr. de achterkant van de kaart) maar het blijft spannend tot de laatste moment! Je verzamelt die speeltjes tot je ze kan inruilen voor bonuskaarten. Eenvoudige spelregels die dus snel uit te leggen zijn aan jong en oud. Het idee om deze automaten om te zetten in een kaartspel is gewoon fantastisch leuk gevonden, een soort guilty pleasure voor elk kind!

Naast het leuke thema zit dit set-collection spel ook goed in elkaar. Door de automaten goed te bestuderen probeer je de geluksfactor te minimaliseren, kies strategisch voor de bonuskaarten die je het meeste punten opleveren. Wij beleefden veel plezier aan onze spelletjes Gasha maar toch miste het de X-factor om ons helemaal te betoveren.

Gasha, Gam’in BIZ, 20 min., 2-6 spelers, vanaf 7 jaar

Exacto is het nieuwste spelletje uit de reeks kinderspellen van het Duitse NSV. De meeste spelletjes uit deze reeks worden in een later stadium vertaald door White Goblin Games. In Exacto zitten 15 grote, kartonnen kaarten. Aan de voorkant zie je verschillende gekleurde kringen, aan de achterkant zie je enkel de 2 gaten in het bord met een meetlat ertussen.

Tijdens een spelletje exacto liggen er steeds 2 kaarten open op tafel, zodanig dat we steeds een groene (voorkant) en witte (achterkant) kaart zien liggen. De opdracht is vervolgens simpel: je moet proberen in te schatten welke cirkels exact in de gaten van de witte kaart passen. Uiteraard mag je dat niet zomaar gaan proberen maar moet je de afstand visueel proberen in te schatten. Als de vernoemde kleuren niet (exact) passen, krijgt de volgende speler een kans. Zo gaat de ronde verder tot iemand het juiste antwoord heeft gevonden. Na 14 ronden eindigt het spel en wint diegene met de meeste punten.

Na het lezen van de spelregels dachten we allemaal: dit spelen we even snel tussendoor. Viel dat even tegen! Exacto is heus niet zo simpel als je zou denken. De positie van de gaten brengt je behoorlijk op het verkeerde been, en zowel voor jong als oud was het geregeld zoeken om het juiste antwoord te vinden. Voor sommige kaarten kreeg zelfs elke speler meerdere kansen! Zo viel Exacto uiteindelijk heel erg in de smaak. Een kinderspel dat heel snel is uitgelegd, dat iedereen kan meespelen, maar waar winnen geen evidentie is!

Exacto, NSV Spiele, 15 min., 2-6 spelers, vanaf 5 jaar

Op Maui is de handdoeken oorlog pas écht begonnen. We bevinden ons op een prachtig en zonnig strand nabij de oceaan. De opdracht: leg je handdoeken strategisch neer en ga op zoek naar de beste posities. Dichtbij het water en onder een parasol zijn de beste locaties, maar té dicht wil je nu ook weer niet komen. Als je aan de beurt bent kan je munten of een handdoek van de markt nemen. Die handdoek leg je op de volgende beschikbare plaats op je persoonlijke strand, waarbij je probeert minstens één handdoekkleur te laten overeenkomen met de vorige handdoektegel.

Wanneer zo’n kleur overeenstemt krijg je extra punten voor die handdoekkleur. Hoe beter de locatie, hoe meer punten! Je gaat dus niet louter op zoek naar handdoektegels die mooi passen, maar je probeert ze bovendien te laten passen op de meest uiterst gelegen gebieden van je strand om zo extra punten te sprokkelen! Leg je de handdoek echter één plaatsje te ver dan worden er minpunten afgetrokken. Door je handdoeken goed te schikken kan je af parasols vrijspelen, die leveren extra bonuspunten op. Het spel eindigt van zodra één speler de laatste handdoek op zijn spelersbord legt. De speler met de meeste punten wint het spel.

Maui heeft verrassend eenvoudige spelregels en kan je daardoor dus met iedereen op tafel leggen. In onze spelletjes werden de strandmunten zelden gebruikt en werd er vooral gezocht naar een manier om één van de gratis handdoektegels nuttig in te zetten. Je kiest op basis van de kleuren en zal moeten beslissen of je bepaalde richtingen uitgaat om de parasols te grijpen of niet. In de krab-variant worden die keuzes nog uitgebreider omdat je bepaalde spots wilt vermijden. Deze variant maakt het spel een tikkeltje interessanter maar het algemene gevoel blijft zeker behouden. Diepgaande strategieën komen er bij Maui niet aan de pas, maar de kleine beslissingen die je moet nemen zorgen ervoor dat het toch entertainend genoeg is om op tafel te leggen. Maui is een spel dat wij vooral aan families en gelegenheidsspelers zouden aanbevelen. Absoluut ééntje dat wij in de zomermaanden (kwestie om wat in de sfeer te komen) met veel plezier terug naar boven zullen halen!

Maui, Asmodee, 2-4 spelers, 30 min., vanaf 8 jaar

Als onderzoeksteam reizen we met de boot naar Toko Island. Op dat eiland zijn een heleboel schatten bedolven, samen zullen we in de voetsporen treden van enkele wereldberoemde wetenschappers! De eerste opdracht is een missie van Jean-Baptist Lamarck, een bioloog uit de 18e eeuw met veel kennis over ongewervelden. De gedetailleerde informatie die je in het spelregelboek kan vinden (over de wetenschappers, maar ook over alle gebruikte voorwerpen) spraken Kobe en Matteo al meteen heel erg aan. Hoe meer ze kunnen bijleren, hoe liever ze dat hebben!

Tijdens het spelen wijk je weliswaar wat af van die wetenschappelijke achtergrond en krijgen we een geheugen- en deductiespel voorgeschoteld. Tijdens je beurt kies je een onderzoeksfiche van het schip en mag je (zoals aangegeven) 1, 2 of 3 fiches omdraaien binnen een bepaald gebied op het eiland. Samen proberen jullie de gevraagde schat te vinden. Om later in het spel vlot de volgende voorwerpen terug te vinden proberen jullie natuurlijk alles te onthouden. Hoewel dit spelprincipe wel doet denken aan memory voelde Toko Island toch heel anders aan, wij noemen het eerder een “geheugenspel” i.p.v. de zoveelste memory-variant.

Naast onthouden zit er in Toko Island ook een deeltje logisch denken verstopt. Op de overzichtskaart kan je zien welke schatten er zijn, hierdoor kan je deductie-gewijs redeneren naar welke grootte je op zoek moet gaan. Naar onze ervaring was dat in de eerste spelletjes weinig noodzakelijk, maar hoe meer missies je volbrengt, hoe belangrijker dit deel van het spel wordt.

Je wint het spel door de 10 verborgen schatten te vinden vooraleer jullie gereedschap is uitgeput. Een opdracht waar wij tijdens de eerste missies met gemak in slaagden. Door zo’n missie te voltooien behaal je een trofeekaart die je kan verzamelen in een mooie kaft. Prestigieuze overwinningen zorgen bovendien voor een glinsterende trofee. Kobe en Matteo waren dus meteen gemotiveerd om het onderste uit de kan te halen, en dat was net iets minder eenvoudig.

Het spel bevat 4 soorten missies, telkens in 3 verschillende moeilijkheidsgraden. Qua herspeelbaarheid kan dit natuurlijk tellen! Kobe en Matteo waren van in het begin dol enthousiast over Toko Island. Ze houden ervan om hun geheugen op de proef te stellen, ze houden van de wetenschappelijke achtergrond dat het spel met zich meebrengt en blijven bovendien getriggerd omdat het spel steeds uitdagender wordt. De kaft voor de oogverblindende trofee-kaarten is een bijzonder leuk extraatje en er is zélfs aan een stoffen zakje gedacht om alle fiches netjes op te bergen. De leeftijdsaanduiding (6+) geeft aan dat Toko Island voor kinderen bedoeld is, maar in dit geval toch ééntje die wat grotere kinderen ongetwijfeld ook nog kan bekoren. Stiekem zou ik het zelfs met volwassenen onderling op tafel durven leggen!

Toko Island, Helvetiq, 15 min., 2-4 spelers, vanaf 6 jaar